Każda próba zmiany treści postanowień wzoru umowy w sprawie zamówienia publicznego po upływie terminu składania ofert powinna być zakwestionowana przez wykonawcę jako niedopuszczalna na podstawie art. 137 ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej Pzp)
Mecenas Dariusz Ziembiński reprezentował przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej konsorcjum: ANTEA POLSKA S.A., Pectore-Eco Sp. z o.o., Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, w sporze przeciwko Zamawiającemu: Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.
Podczas rozprawy w dniu 16 marca 2022r. przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”), sposób szczególny przewodniczącego składu orzekającego interesowało stanowisko mec. Dariusza Ziembińskiego, czy dla ochrony przedsiębiorcy przed bezprawnym podkupieniem pracownika / osoby współpracującej, byłoby wystarczające aby np. gdyby oferent nie wskazywał z imienia i nazwiska osób na doświadczenie których powołano się w ofercie ale jedynie opisał je tytułami, kwalifikacjami, doświadczeniem, oraz czy taki poziom szczegółowości byłby prawidłowy dla ustalenia, czy osoby te spełniają warunki udziału w postępowania, kryteria selekcji, czy kryteria oceny ofert.
Umowa o roboty budowlane, choć niewątpliwie jest jedną z najważniejszych umów w obrocie gospodarczym, nie doczekała się zbyt obszernej regulacji ustawowej. W kodeksie cywilnym (KC) poświęcono jej raptem kilkanaście artykułów, tak że w rezultacie w wielu kwestiach konieczne jest sięganie do przepisów dotyczących umowy o dzieło.
Mecenas Dariusz Ziembiński z Kancelarii Ziembiński & Partnerzy (KZP) reprezentujący przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, konsorcjum ANTEA POLSKA S.A., Pectore-Eco sp. z o.o., Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, podkreślił wagę sprawy prejudycjalnej C-54/21, dla legalności decyzji o wyborze oferty najkorzystniejszej w kontekście prawidłowego zastosowania przez oferenta instytucji tajemnicy przedsiębiorstwa ale też jej zbadania przez zamawiającego.
Przepis art. 647 KC określa świadczenie wykonawcy robót budowlanych jako oddanie obiektu budowlanego stanowiącego całość dającą się co najmniej technicznie lub technologicznie wyodrębnić. Obiekt taki musi zostać wykonany zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej. Inwestor powinien dokonać odbioru obiektu niezwłocznie po zaoferowaniu go przez wykonawcę i zapłacić umówione wynagrodzenie. Niewątpliwie obowiązek odbioru dotyczy obiektu wykonanego zgodnie z zobowiązaniem i zaofiarowanego inwestorowi, a tę zgodność należy oceniać z uwzględnieniem treści umowy, elementów dopełniających stosunek prawny wynikających z ustawy (art. 56 KC), a także ogólnych kryteriów prawidłowego wykonania umowy (art. 354 KC). Inwestor powinien dokonać odbioru niezwłocznie po przekazaniu (zaoferowaniu) obiektu przez wykonawcę.
Dynamika wzrostu cen paliw, materiałów budowlanych i płac każdego miesiąca zaskakuje. Oczywista więc staje się trudność w oszacowaniu takich ryzyk w umowach o kilkuletnim okresie realizacji, która staje się jeszcze większa w obliczu pandemii i spektakularnie rosnącego wskaźnika inflacji.
Zgodnie z art. 3531 KC strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Żaden z aktów prawnych nie zawiera legalnej definicji pojęcia prac lub robót dodatkowych. Jest to pojęcie języka prawniczego, na gruncie którego roboty dodatkowe rozumie się jako świadczenia wykonywane poza istniejącym zobowiązaniem dotyczącym robót budowlanych, którego zakres określa projekt. Przypomnieć jedynie należy, że zgodnie z art. 649 kc w razie wątpliwości poczytuje się, że wykonawca podjął się wszystkich robót objętych projektem stanowiącym część składową umowy.
Źródła problemów z robotami dodatkowymi są przeróżne, począwszy od nienależytego przygotowania opisu przedmiotu zamówienia, poprzez unikanie merytorycznej odpowiedzi na pytania wykonawców, po brak profesjonalnego przewidzenia w umowie o zamówienie publiczne wszystkich okoliczności, jakie mogą wydarzyć się w toku realizacji robót budowlanych, w tym konieczności wykonania prac dodatkowych. Wszystkie te przyczyny leżą po stronie zamawiającego, który najczęściej maskuje swoją odpowiedzialność.
Wraz z wejściem w życie w dniu 1 stycznia 2021 r. nowej ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej „Pzp”), zamawiający ma obowiązek na gruncie art. art. 439 ust. 1 Pzp wprowadzić do projektu umowy w sprawie zamówienia publicznego obowiązkowe klauzule waloryzacyjne. Dotyczy to także umów przewidujących ryczałtowy charakter wynagrodzenia wykonawcy. Co ważne, wprowadzenie do umowy klauzul waloryzacyjnych nie może być jedynie formalne, ale musi być efektywne, czyli powinno ono nastąpić dokonaniu profesjonalnych analiz i uwzględnieniu przez zamawiającego dostępnych prognoz. Odzwierciedlanie co najmniej tych dwóch elementów musi znaleźć odzwierciedlanie w treści klauzul waloryzacyjnych.