Podstawą prawną zawarcia aneksu waloryzującego wynagrodzenie wykonawcy kontraktu publicznego jest art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych. Przepis ten stanowi o dopuszczalności wprowadzenia zmiany do umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli konieczność zmiany umowy, w tym w szczególności zmiany wysokości ceny, spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, o ile zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.
Ustawodawca często nie nadąża za wprowadzaniem zmian, które wymuszają wcześniejsze nowelizacje określonych przepisów. Taką „luką” w prawie jest kwestia zwrotu opłaty sądowej od zawezwania do próby ugodowej, która obecnie może wynosić aż 40 000 zł. Jaka przekonać sąd do zwrotu opłaty?
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp, Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jednak sama ustawa Pzp nie tłumaczy, co konkretnie należy rozumieć pod pojęciem czynu nieuczciwej konkurencji. Z pomocą jak zwykle przychodzi orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej.
Projektowane w umowie w sprawie zamówienia publicznego kary nie mogą być nielimitowane. Art. 436 pkt 3 Prawa zamówień publicznych wprost stanowi, że taka umowa zawiera postanowienia określające łączną maksymalną wysokość kar umownych, które mogą dochodzić strony. Od czasu, kiedy limit kar umownych stał się wymogiem ustawowym (od 1 stycznia 2021 r.), Krajowa Izba Odwoławcza wielokrotnie orzekała w przedmiocie zarzutu ustalenia przez zamawiającego takiego limitu na wygórowanym poziomie. Podważenie takiego postanowienia na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego okazuje się w praktyce dość trudne, z różnych powodów.
Przekazanie nieprawdziwych informacji skutkuje potencjalnym wykluczeniem z przetargów publicznych, przez okres roku lub dwóch lat. Jedynie samooczyszczenie jest pewnym remedium na przywrócenie wykonawcy waloru rzetelności. W przypadku wprowadzenia w błąd, przeprowadzenie skutecznego self-cleaningu jest jednak trudnym przedsięwzięciem. W świetle orzecznictwa, kwalifikowany wpływ błędnych informacji na decyzje zamawiającego, skutkuje koniecznością wstrzemięźliwego uznawania samooczyszczenia na skuteczne przywrócenie rzetelności wykonawcy.
Wydaje się, iż dla wszystkich uczestników rynku zamówień publicznych oczywistym jest, że odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej wnosimy za pośrednictwem platformy ePUAP, a obligatoryjnym elementem każdego odwołania jest wykazanie interesu oraz potencjalnej szkody odwołującego się wykonawcy. Brak tych ostatnich elementów musi skutkować oddaleniem odwołania, i to po przeprowadzeniu rozprawy. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę na aspekty praktyczne związane z przygotowaniem odwołania oraz korzystaniem z ePUAPu.
Przesłanka wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia z powodu wprowadzenia zamawiającego w błąd bądź przedstawienia informacji wprowadzających w błąd od lat budzi emocje i jest przedmiotem wielu rozpraw, artykułów i opracowań. Dzieje się tak choćby z tego względu, że wykazanie złożenia nieprawdziwych informacji przez wykonawcę często kończy się jego wykluczeniem z postępowania, przy braku możliwości uzupełnienia bądź podmiany oświadczeń lub dokumentów zawierających informacje nieprawdziwe.
Wadium wnoszone przez wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia odgrywa istotną rolę. Instytucja wadium jest bowiem stosowana przez zamawiających w celu zabezpieczenia postępowania przetargowego i jednocześnie zdyscyplinowania wykonawców, tj. zobligowania ich do działania zgodnie z procedurą. Wadium służy zatem ochronie interesów zamawiającego. Wadium wnosi się na cały okres związania ofertą i z pewnymi wyjątkami utrzymuje nieprzerwanie do końca upływu tego terminu, który jest określany przez zamawiającego w dokumentach zamówienia. Termin ten może zostać przedłużony na wezwanie zamawiającego (z jednoczesnym przedłużeniem okresu ważności wadium lub wniesieniem nowego), tak, aby oferta przetargowa złożona przez wykonawcę przez cały okres związania była zabezpieczona wadium.
Przepisy art. 3571 i 632 § 2 Kodeksu cywilnego, określające tzw. dużą i małą klauzulę rebus sic stantibus, wymagają dla podwyższenia wynagrodzenia umownego wskutek nieprzewidywalnej zmiany stosunków wykazania przez wykonawcę rażącej straty wynikającej z realizacji umowy, a przynajmniej groźby jej poniesienia. Bez wątpienia przepisy te znajdują zastosowanie także do umów w sprawie zamówienia publicznego, ale nie są to jedyne przepisy umożliwiające waloryzację wynagrodzeń wykonawców takich umów. Powyższe przepisy mają zastosowanie w przypadku podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.
Przepisy rozporządzenia w sprawie podmiotowych środków dowodowych pozwalają w pewnych przypadkach, aby zamiast referencji lub innych dokumentów sporządzonych przed odbiorcę referencyjnych dostaw lub usług przedstawić oświadczenie własne wykonawcy. W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze wnioski dotyczące praktycznego zastosowania tej możliwości, wynikające z aktualnego orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej.