Spór o podstawy wszczęcia postępowania wyjaśniającego
Spór zawisł przed Krajową Izbą Odwoławczą na skutek zaskarżenia czynności Zamawiającego polegającej na wezwaniu wykonawcy do wyjaśnienia treści oferty poprzez udzielnie odpowiedzi na przeszło sto szczegółowych pytań (tzw. pytań technicznych). Krajowa Izba Odwoławcza przyznała rację odwołującemu i nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności wezwania do wyjaśnień. Z rozstrzygnięciem Izby nie zgodził się zamawiający, który wywiódł skuteczną skargę. Spór o podstawy wszczęcia postępowania miał niebagatelne znaczenie, ponieważ niewątpliwie podważenie legalności prowadzenia postępowania w sposób w jaki robi to GDDKiA, ułatwiłaby wykonawcom proces zdobywania zamówień. Uchylona zostałaby realna groźba popadnięcie w sprzeczność z wymaganiami zamawiającego podczas udzielania wyjaśnień, a o błędy te jak pokazuje praktyka zamówieniowa nie trudno, w przypadku takiej ilości pytań.
Prawo do wyjaśniania treści oferty bez związku z wątpliwościami
Sąd Okręgowy w Warszawie przesądził, że przesłanką zastosowania art. 223 ust. 1 Pzp, który stanowi, że w toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert oraz przedmiotowych środków dowodowych lub innych składanych dokumentów lub oświadczeń, nie jest powzięcie przez Zamawiającego wątpliwości co do zgodności treści oferty z warunkami zamówienia. Zamawiający ma zatem prawo wszczynać postępowanie wyjaśniające według własnego uznania, uzasadnionego celem prowadzonego postępowania i wyjaśniać nie tylko treść złożonych ofert, ale również przedmiotowych środków dowodowych, innych dokumentów i innych oświadczeń. Celem tym w przypadku tego rodzaju zamówień, jak uznał sąd odwoławczy, jest ustalenie sposobu widzenia dokumentacji przez wykonawcę oraz uszczegółowienie składanego przy składaniu oferty stanowiska. Poznanie sposobu widzenia i rozumienia zapisów SWZ przez wykonawcę pozwala zamawiającemu rzetelnie dokonać oceny oferty i wyboru oferty najkorzystniejszej.
Nadużycie prawa do wyjaśniania treści oferty
Sąd Okręgowy w Warszawie dalej wywodził, że dopuszczalność prowadzenia postępowania wyjaśniającego treść oferty bez związku z wątpliwościami nie oznacza dowolności Zamawiającego. Sąd odwoławczy po pierwsze zaznaczył, że zasadność zadawania licznych pytań do treści oferty należy oceniać ad casum uwzględniając specyfikę danego zamówienia. Po drugie, sąd zwrócił uwagę na obowiązek jaki ciąży na Zamawiającym w postaci rzetelnego przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym prawidłowej oceny złożonych ofert wykonawców. Wciąż zatem, aby postępowanie wyjaśniające mieściło się w ramach prawa musi odpowiadać standardom wynikającym z zasad Pzp. Rozstrzygnięcia Izby i Sądu Okręgowego w Warszawie wydane już po wydaniu omawianego wyroku limitują zamawiającego i przypominają o założeniach rządzących postępowaniem.
Procedura w trybie art. 223 ust. 1 Pzp w zgodzie z zasadami Pzp
W jednym z wyroków Krajowa Izba Odwoławcza referując do rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego w Warszawie wskazała, że chociaż zastosowanie procedury uregulowanej w art. 223 ust. 1 Pzp nie zawsze musi wiązać się koniecznością istnienia po stronie zamawiającego wątpliwości co do treści oferty, o tyle zamawiający nie może pomijać jaką funkcję w postępowaniu pełni ww. przepis tj. ma wyjaśniać wątpliwości powstałe w związku z treścią samej oferty, a procedura taka musi zostać przeprowadzona z zachowaniem zasad równego traktowania wykonawców, przejrzystości i proporcjonalności. Zasady te wymagają, na co zwróciła uwagę Izba, że w przypadku gdy zamawiający zadaje pytania w sposób ogólny, powinien w przypadku powzięcia wątpliwości w związku z udzielonymi wyjaśnieniami, czy stwierdzenia niejasności co do deklaracji zawartych w tych wyjaśnieniach, ponownie wezwać wykonawcę do ich wyjaśnienia, wskazując na powziętą wątpliwość, czy stwierdzoną niezgodność i umożliwić wykonawcy skonfrontowanie się z dokonaną oceną i wypowiedzenie co do rzeczywistych intencji udzielającego odpowiedzi.
Wnioski:
Respektowanie prawa do wyjaśnienia stwierdzonej przez Zamawiającego sprzeczności, ma duże praktyczne znaczenie, albowiem pozwala wykonawcy przedstawić i wykazać swoje racje już na etapie postępowania przed zamawiającym, a nie przed KIO. Warto na zakończenie podkreślić, że Sąd Okręgowy w Warszawie wskazał, że rzetelna współpraca zamawiającego z wykonawcą powinna przejawiać się niewątpliwe we wspólnym ustaleniu rozumienia zapisów SWZ jeszcze przed podpisaniem umowy i przystąpieniem do realizacji zamówienia.
radca prawny
w Kancelarii Ziembiński & Partnerzy
Dziękujemy, że jesteś z nami
Niniejsze opracowanie nie może być wykorzystywane jako opinia prawna, w tym nie może służyć jako rekomendacja określonych działań, w szczególności w ramach działalności gospodarczej.
Aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach, zapisz się do naszego Newslettera.
Zapraszamy również do obserwowania strony Kancelarii na Linkedin