Wykonawca, który skorzystał z doświadczenia podmiotu trzeciego, a uważa że będzie je wykonywał siłami własnymi



03.04.2017

Ważne stanowisko zajęła Krajowa Izba Odwoławcza w sprawie sygn. akt: KIO 359/17, gdzie już na wstępie swoich rozważań zauważyła, że aby mieć cały obraz sytuacji, w której zamawiający jest zobowiązany do wykluczenia wykonawcy z postępowania należy także wskazać na wcześniejsze przepisy regulujące sposób potwierdzania spełniania warunków udziału w postępowaniu. W szczególności istotnym w sprawie jest przywołanie treści art. 22a Ustawy, w którym określono, iż Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, niezależenie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków prawnych (ust. 1). Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów, musi udowodnić zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi zasobami tych podmiotów, w szczególności przedstawiając zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia (ust.2). Zamawiający ocenia, czy udostępniane wykonawcy przez inne podmioty zdolności techniczne lub zawodowe lub ich sytuacja finansowa lub ekonomiczna, pozwalają na wykazanie przez wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz bada, czy nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy wykluczenia, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 13-22 i ust. 5 (ust. 3). W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, jeśli podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane (ust. 4).
Izba podkreśliła, że nie można pomijać, iż potencjał podmiotu trzeciego, dopuszczony do wykorzystania w celu wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu, ma znaczenia dla dalszych czynności związanych z realizacją zamówienia. Ustawodawca obecnie wyraźnie wskazuje na potrzebę badania przez zamawiającego, czy potencjał podmiotu trzeciego dotyczący, tak jak w niniejszej sprawie, doświadczenia koniecznego do uznania, iż wykonawca jest zdolny do wykonania zamówienia, będzie mógł być wykorzystany poprzez udział podmiotu trzeciego w realizacji części prac, do których zdolności te są wymagane.

W ocenie Izby, stanowisko wykonawcy o braku korzystania z doświadczenia podmiotu trzeciego przy realizacji usługi, w aktualnym stanie prawnym stało w sprzeczności z obowiązkiem wykazania przed zamawiającym realnego zaangażowania podmiotu w wykonanie części prac. Nie można pomijać celu, w jakim zamawiający żąda doświadczenia pozwalającego przyjąć, iż wykonawca posiada odpowiednią praktykę do tego aby należycie wykonać usługę. Nie jest wystarczającym samo wykazanie, iż zaplecze jakim dysponuje, czy też zasoby osobowe, pozwalają na wykonanie usługi, co stanowi samoistną podstawę weryfikacji podmiotowej wykonawców w ramach zdolności technicznej. Skoro Zamawiający wymagał doświadczenia ustalonego pod potrzeby konkretnego zamówienia i wymagań jakie ono stawia przed mającym je zrealizować podmiotem, to aby spełnić warunek przy braku własnego doświadczenia, wykonawca korzystający z potencjału podmiotu trzeciego jedynie na potrzeby wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu, nie może być zweryfikowany jako dający rękojmię należytej realizacji usługi. Taka formalna tylko weryfikacja udostępnienia potencjału, bez sprawdzenia, czy podmiot trzeci będzie realizował zamówienie, prowadziłaby do nierównego traktowania wykonawców i stwarzania obszaru do nadużyć.
Podsumowując powyższe, wykonawca jeśli odwołuje się do doświadczenia podmiotu trzeciego, nie może takiego podmiotu wskazywać jedynie dla zgodności formalnej i go pomijać na etapie realizacji zamówienia. Na gruncie art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp liczy się realne udostępnienie zasobów podmiotów trzecich (zobowiązania), np. wiedzy i doświadczenia i przy tym konieczność zobowiązania się tych podmiotów do faktycznego udziału w wykonywaniu zamówienia w charakterze podwykonawcy. Innymi słowy, nie wystarczy jedynie przedstawienie samych referencji potwierdzających doświadczenie podmiotu trzeciego, czy też wskazanie w zobowiązaniu na formę udostępnienia zasobu – doradztwa, konsultacji, gdyż konieczna jest realizacja danej usługi, tj. realizacja zamówienia jako podwykonawcy (jeżeli do realizacji usługi wymagane są zdolności, tj. udostępniane doświadczenie).