Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, które przekonają zamawiającego oraz konkurencję, co do tego, że zaoferowana cena jest rynkowa, to „być albo nie być” dla wykonawcy. Wobec tego warto zwrócić szczególną uwagę na zasadnicze zmiany w podejściu do sposobu oceny wyjaśnień rażąco niskiej ceny, jakie są efektem wprowadzenia nowych regulacji w obecnie obowiązującej ustawie z dnia 11 września 2019 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1129 z późn. zm., dalej: „ustawa Pzp”).
Zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp, odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. Przepis ten znacząco odmiennie reguluje kwestię odrzucenia oferty niż obowiązujący w uprzednim stanie prawnym art. 90 ust. 3 ustawy, który nakazywał odrzucenie oferty, jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W uprzednim stanie prawnym zatem zamawiający, chcąc odrzucić ofertę na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy, musiał poczynić tak ścisłe ustalenia, aby być w stanie wykazać wykonawcy, że z jego wyjaśnień i dowodów wynika, że zaoferowana cena jest rażąco niska, natomiast obecnie zamawiający ma dokonać oceny, czy wyjaśnienia i dowody uzasadniają podaną cenę lub koszt i może odrzucić ofertę jeśli jest w stanie wykazać, że na podstawie udzielonych wyjaśnień i dowodów nie był w stanie uznać ceny lub kosztu za uzasadniony. Tym samym poprzestanie na twierdzeniach lub złożenie wyjaśnień niepopartych dowodami w obecnym stanie prawnym naraża wykonawcę na ryzyko, że zamawiający uzna te wyjaśnienia jako niewystarczające dla uzasadnienia ceny. Na takim stanowisku stoi Krajowa Izba Odwoławcza.
Z powyższego wynika, że każde twierdzenie uzasadniające cenę wskazane w wyjaśnieniach będących odpowiedzią na wezwanie kierowane na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, koniecznie musi być w sposób należyty uzasadnione i udowodnione.
Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej, dla uwzględnienia odwołania zawierającego zarzut naruszenia art. 224 ust. 6 ustawy Pzp nie jest koniecznym wykazanie przez odwołującego, że cena kwestionowanej przez niego oferty jest rażąco niska, a wystarczy jedynie wykazanie, że wyjaśnienia składane w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego skierowane w trybie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, nie uzasadniają zaoferowanej przez niego ceny. Stwierdzenie powyższego prowadzi do tożsamych skutków jak uznanie ceny oferty za rażąco niską, tj. do jej odrzucenia na podstawie art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza stoi na stanowisku, że w każdym przypadku, w którym możliwe jest udowodnienie podanej w wyjaśnieniach okoliczności w inny sposób niż jedynie oświadczeniem wykonawcy, taki dowód powinien zostać przedłożony. Zamawiający nie może zatem bezrefleksyjnie przyjmować oświadczeń składanych przez wykonawcę, w przypadku, gdy możliwe jest przedłożenie innych dowodów.
Przykładowo, powołując się w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny na dysponowanie personelem w odpowiednim wieku, jako jeden z głównych czynników wpływających na obniżenie ceny oferty, wykonawca powinien powyższe udowodnić, np. poprzez przedstawienie jako dowodów kopii umów o pracę, z których wynikać będzie, że osoby, na których właściwości powołuje się wykonawca, faktycznie są w wieku, który pozwala na zaoszczędzenie kosztów, choćby przez odtajnienie pierwszych dwóch cyfr numeru PESEL. Samo oświadczenie wykonawcy o dysponowaniu takimi osobami nie może być uznane za wystarczające.
Podsumowując:
• dla odrzucenie oferty z powodu rażąco niskiej ceny nie jest konieczne wykazanie, że oferta zawiera rażąco niską cenę – wystarczy, że z wyjaśnień rażąco niskiej ceny oraz przedłożonych dowodów nie będzie wynikać, że cena lub koszt są uzasadnione (a więc np. gdy wykonawca powoła się na okoliczność wpływającą na obniżenie ceny, ale jej nie udowodni),
• w każdym przypadku, gdy możliwe jest przedstawienie dowodu na potwierdzenie okoliczności przywołanych w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny, należy taki dowód przedłożyć.
r.pr. Ewelina Toborek
etoborek@kzp.net.pl
Skontaktuj się z nami aby dowiedzieć się więcej na temat oferowanych usług.
Dziękujemy, że jesteś z nami.
Niniejsze opracowanie nie może być wykorzystywane jako opinia prawna, w tym nie może służyć jako rekomendacja określonych działań, w szczególności w ramach działalności gospodarczej.