Stwierdzenie nieprawdziwych informacji to każdorazowo obowiązek zamawiającego wykluczenia wykonawcy z postępowania



04.07.2017

Ocena, czy w danej sprawie wystąpiły okoliczności obligujące zamawiającego do wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp, wymaga ustalenia:
1) czy wykonawca przedstawił informacje wprowadzające w błąd zamawiającego,
2) czy informacje te mogły mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia,
3) czy przedstawienie tych informacji było wynikiem lekkomyślności lub niedbalstwa.
Wskazana przesłanka uzależnia wykluczenie wykonawcy od tego, czy można mu przypisać brak należytej staranności, o której mowa w art. 355 § 1 k.c. A jak wskazuje się w judykaturze, przypisanie określonej osobie niedbalstwa jest uzasadnione tylko wtedy, gdy osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego dla niej miernika należytej staranności (wyrok SN z 10 marca 2004 r., IV CK 151/03).
W takiej więc sytuacji najpierw należy opisać model optymalnej staranności danej osoby w zadanym stanie faktycznym, a następnie porównać faktyczne zachowanie z tym wzorcem. Wynik tego porównania w następnej kolejności trzeba porównać z zaostrzonymi zasadami profesjonalnego działania przedsiębiorcy, gdyż w przypadku wykonawcy będzie miał zastosowanie art. 355 § 2 k.c. który precyzuje, że należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Nie można bowiem zapominać, iż w istotę aktywności gospodarczej wliczony jest wymóg niezbędnej wiedzy fachowej, obejmującej nie tylko czysto formalne kwalifikacje, ale także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej oraz ustalone zwyczajowo standardy postępowania, w tym te wynikające z udziału w procedurze o zamówienie publiczne, która przecież charakteryzuje się wysokim stopniem sformalizowania.
Właśnie dlatego, że wydatkowane są środki publiczne, każdy w stosownej sytuacji powinien dołożyć należytej staranności aby były one wydatkowane wyłącznie zgodnie z prawem.

Zatem w każdym przypadku gdy wykonawcy będzie można przypisać co najmniej lekkomyślność lub niedbalstwo, czyli po prostu działanie niestaranne, bez dbałości o dokładność, bez rzetelność czy zgodność z wymaganiami prawnymi i formalnymi, ziści się przesłanka wykluczenia z art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp. Dlatego też nie każda osoba którą może posłużyć się wykonawca przystępujący do takiego postępowania powinna przygotowywać wniosek lub ofertę przetargową ale tylko taka która zna obowiązujące w tym zakresie przepisy i zasady z nich wynikające i umie je stosować przy dokonywanych czynnościach.

Jeżeli więc niestaranność wykonawcy może mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia, czyli decydować o jego uczestnictwie w postępowaniu i możliwości uzyskania zamówienia, to zamawiający nie może takiej sytuacji tolerować. Wykonawca więc nie może oczekiwać wszczęcia przez zamawiającego jakiejkolwiek procedury naprawczej, nawet jeśli nierzetelne informacje nie pochodziły od niego ale np. od podmiotu trzeciego udostępniającego zasoby, czy też będącego podwykonawcą lub dostawcą części zamówienia. Zawsze konsekwencje spowodowane podaniem nieprawdziwych informacji będą obciążać jedynie wykonawcę, który na nierzetelną informację się powołał i gdy te informacje mogły mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.