Warto jednak pamiętać, że kolejne wezwanie wykonawcy do przedłużenia bardziej szczegółowych wyjaśnień ceny jest uprawnieniem zamawiającego, na skorzystanie z którego wykonawca nie powinien liczyć. Jeżeli jednak zamawiający dojdzie do wniosku, że w wyjaśnieniach przedłożonych przez wykonawcę są jeszcze kwestie, które warto zbadać bardziej szczegółowo, to zapewne dopyta wykonawcę. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej wielokrotne przedstawianie wyjaśnień przez wykonawcę jest możliwe tylko w sytuacji, gdy wezwanie Zamawiającego było niekonkretne, niepełne, nie zawierało wyartykułowanych wątpliwości, a kolejne wyjaśnienia wykonawcy odnoszą się do wątpliwości, które nie zostały wcześniej wyartykułowane albo były opisane w sposób ogólnikowy, uniemożliwiający wykonawcy prawidłowe wypełnienie obowiązku wykazania braku rażąco niskiej ceny.
W sytuacji, gdy zamawiający dopytuje kolejny raz wykonawcę w zakresie rażąco niskiej ceny, to pojawia się odpowiedzialność zamawiającego za sumienną i merytoryczną ocenę wyjaśnień udzielonych za pierwszym razem. Zamawiający nie odrzucając oferty na podstawie wciąż niepełnych czy nieprzekonywujących wyjaśnień albo tolerując takie wyjaśnienia i wzywając wykonawcę do złożenia kolejnych, będzie naruszać zarówno art. 16 pkt 1 Pzp jak i art. 224 ust. 6 Pzp. Przy każdych wyjaśnieniach wykonawca musi się bardzo pilnować, gdyż nie mogą one być chaotyczne, muszą być rzetelne i poparte stosownymi dowodami. Wykonawcy często wpadają jednak w pułapkę, gdyż w kolejnych wyjaśnieniach ceny nie zwracają już uwagi na ich spójność z wyjaśnieniami już udzielonymi. Tymczasem zawsze w kolejnych wyjaśnieniach nie tylko założenia do kalkulacji ceny muszą być wiarygodne, ale też nie mogą być sprzeczne z wcześniej podanymi informacjami. Trzeba bowiem pamiętać, że zamawiający na gruncie art. 224 ust. 1 Pzp nie ma obowiązku wzywać wykonawcy do wyjaśnień w nieskończoność.
Skoro więc w doktrynie i judykaturze jednolicie przyjmuje się, iż wyjaśnienia w zakresie ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych, winny być konkretne, wyczerpujące i rozwiewające wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, to kolejne wyjaśnienia nie mogą tworzyć kolejnych wątpliwości. Ewentualna rozbieżność pomiędzy udzielonymi przez wykonawcę wyjaśnieniami będzie bardziej wskazywać na inżynierię cenową w celu wygrania przetargu, niż na oparcie się na rzetelnych danych. Taka zaś sytuacja jest z punktu widzenia zamawiającego nie do zaakceptowania.
Podsumowując, zgodnie z przepisem art. 224 ust. 5 Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Z obowiązku nałożonego powołanym przepisem Pzp wynika, iż wykonawca ma w taki sposób uzasadnić realność zaoferowanej ceny, aby zamawiający nie miał już żadnych wątpliwości co do jej rzetelności i prawidłowości, i z założenia proces ten powinien być jednokrotny. Dlatego też zawsze i niezależnie od szczegółowości wezwania wykonawca samodzielnie decyduje o treści składanych wyjaśnień i o materiale dowodowym, który przedkłada zamawiającemu. Nadto, wykonawca poważnie ryzykuje przy udzielaniu kolejnych wyjaśnień, bowiem jeśli zawierają one treści sprzeczne z informacjami już przekazanymi Zamawiającemu, to szansa doprecyzowania uprzednio udzielonych wyjaśnień ceny i wygrania przetargu obraca się w odrzucenie oferty złożonej przez wykonawcę.
Marek Tomasik
Ekspert ds. zamówień publicznych
Dziękujemy, że jesteś z nami
Niniejsze opracowanie nie może być wykorzystywane jako opinia prawna, w tym nie może służyć jako rekomendacja określonych działań, w szczególności w ramach działalności gospodarczej.
Aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach, zapisz się do naszego Newslettera.
Zapraszamy również do obserwowania strony Kancelarii na Linkedin