Dlatego też w dniu 15 września 2022 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, która w dniu 19 września 2022 r. przekazana została do Senatu. Kwestii zamówień publicznych dotyczą trzy przepisy ustawy nowelizującej, a mianowicie art. 44, 48 i 75.
Zgodnie z nowelizacją (art. 44) zmianie ma ulec art. 439 ust. 1 ustawy Pzp. Rozszerzony ma zostać katalog umów w sprawie zamówienia publicznego, które będą objęte obowiązkiem zamieszczenia w nich klauzuli waloryzacyjnej. Jednocześnie, z 12 do 6 miesięcy ma zostać skrócony minimalny okres, na który musi zostać zawarta taka umowa, aby zamawiający miał obowiązek umieścić w niej klauzulę waloryzacyjną.
Nowelizacja ma zmienić też art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez doprecyzowanie zawartej w tym przepisie przesłanki dopuszczalności zmiany umowy w sytuacji nieprzewidywalnej. Nowe przepisy mają wyraźnie wskazywać, że konieczność zmiany umowy dotyczyć może w szczególności zmiany wysokości ceny.
W art. 48 ustawy nowelizującej ustawodawca wyraźnie też wskazał na dopuszczalność zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego zawartej przed wejściem w życie nowelizacji oraz – co istotne – będącej w toku w tym dniu. Nowe przepisy nie precyzują jednak co oznacza to pojęcie. Można jednak wnioskować, że chodzi o umowę, której wykonywanie nie zostało jeszcze zakończone, czyli umowę, w której co najmniej jedno ze świadczeń wzajemnych nie zostało jeszcze wykonane.
Do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów mają znaleźć zastosowanie dotychczasowe przepisy ustawy Pzp (art. 75 ustawy nowelizującej).
Nowe przepisy w dalszym ciągu jednak utrzymują limit waloryzacji, w odniesieniu do każdej kolejnej zmiany, do 50% wartości pierwotnej umowy.
Strony mają też ponosić zwiększony koszt wykonania zamówienia w uzgodnionych częściach, co sugeruje brak możliwości przeniesienia całości ryzyka wzrostu kosztów na zamawiającego. Rozwiązanie to nadal nie do końca więc oddaje istotę waloryzacji, którą jest przywrócenie ekwiwalentności świadczeń. Skoro zamówienie realizowane jest dla dobra publicznego, to brak jest uzasadnienia do tego, aby wykonawcy partycypowali w zwiększonych kosztach jego wykonania.
Ustawą ma obecnie zająć się Senat.
Poniżej prezentujemy wyciąg z przepisów ustawy nowelizującej w zakresie dotyczącym zamówień publicznych:
„Art. 44. W ustawie z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, 1812 i 1933) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 439:
- a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Umowa, której przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi, zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, zawiera postanowienia dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.”,
- b) w ust. 5 pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1) przedmiotem umowy są roboty budowlane, dostawy lub usługi;
2) okres obowiązywania umowy przekracza 6 miesięcy.”;
2) w art. 455 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) jeżeli konieczność zmiany umowy, w tym w szczególności zmiany wysokości ceny, spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, o ile zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.”
Art. 48. 1. W związku z istotną zmianą cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia publicznego, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, dopuszczalna jest zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego, zawartej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i będącej w toku w tym dniu, bez przeprowadzania nowego postępowania o udzielenie zamówienia, która polega na:
1) zmianie wysokości wynagrodzenia wykonawcy,
2) dodaniu postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy – w przypadku umów, które nie zawierają takich postanowień,
3) zmianie postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy, w szczególności w zakresie maksymalnej wartości zmiany tego wynagrodzenia – w przypadku umów, które zawierają takie postanowienia,
4) zmianie postanowień umowy dotyczących jej wykonania, w szczególności dotyczących:
- a) zakresu świadczenia wykonawcy, z czym może wiązać się odpowiadająca jej zmiana wynagrodzenia wykonawcy lub sposobu rozliczenia tego wynagrodzenia,
- b) terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowego zawieszenia wykonywania umowy lub jej części,
- c) sposobu wykonywania umowy
– o ile wzrost wynagrodzenia wykonawcy spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.
- W przypadku gdy zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego dotyczy zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy, o której mowa w ust. 1 pkt 1–3:
1) strony ponoszą zwiększony koszt wykonania zamówienia publicznego w uzgodnionych częściach;
2) sposób zmiany wynagrodzenia może być ustalony z użyciem odesłania do wskaźnika zmiany ceny materiałów lub kosztów, w szczególności wskaźnika ogłaszanego w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
- Wykonawca, którego wynagrodzenie zostało zmienione zgodnie z ust. 1 pkt 1–3, zobowiązany jest do zmiany wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy, z którym zawarł umowę o podwykonawstwo, w zakresie odpowiadającym zmianom cen materiałów lub kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy. Zdanie pierwsze stosuje się do umów o podwykonawstwo zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i będących w toku w dniu zmiany wynagrodzenia wykonawcy.
- W przypadku dokonania zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego, o której mowa w ust. 1 pkt 4, jeżeli zmiana ta obejmuje część zamówienia publicznego powierzoną do wykonania podwykonawcy, wykonawca i podwykonawca uzgadniają odpowiednią zmianę łączącej ich umowy o podwykonawstwo, w sposób zapewniający, że warunki wykonania tej umowy przez podwykonawcę nie będą mniej korzystne dla podwykonawcy niż warunki wykonania umowy w sprawie zamówienia publicznego zmienionej zgodnie z ust. 1 pkt 4.
- Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się do umowy o podwykonawstwo zawartej między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą.
Art. 75. 1. Do postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 44, w brzmieniu dotychczasowym.
- Do konkursów rozpoczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 44, w brzmieniu dotychczasowym.”
Skontaktuj się z nami aby dowiedzieć się więcej na temat oferowanych usług.
Dziękujemy, że jesteś z nami.
Niniejsze opracowanie nie może być wykorzystywane jako opinia prawna, w tym nie może służyć jako rekomendacja określonych działań, w szczególności w ramach działalności gospodarczej.
Aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach, zapisz się do naszego Newslettera. Napisz do nas wiadomość na kzp@kzp.net.pl o tytule „Newsletter”, aby otrzymać dostęp.