Katalog wad postępowania, które mogą prowadzić do unieważnienia umowy, jest katalogiem otwartym



21.10.2018

Zatem zawsze należy poddać gruntownej analizie dany stan faktyczny w celu ustalenia czy doszło do naruszenia zasad postępowania opisanych w art. 7 ust. 1 – 3 ustawy Pzp, a jeśli doszło to czy można mówić o ziszczeniu się przesłanki unieważnienia postępowania na gruncie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp. Przepis ten wyraźnie odwołuje się nie tylko do podstaw unieważnienia umowy zawartych w zamkniętym katalogu z art. 146 ust. 1 ustawy Pzp, ale również do innych wad postępowania, z powodu których Prezes Urzędu Zamówień Publicznych jest uprawniony do wystąpienia do sądu z powództwem o unieważnienie umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie przepisu art. 146 ust. 6 ustawy Pzp. Katalog wad postępowania, które mogą skutkować unieważnieniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp, jest zatem katalogiem otwartym.

Zamawiający zawsze muszą się więc liczyć z tym, że w przypadku kontroli postępowania, zwłaszcza przez Urząd Zamówień Publicznych, gdy ustalone zostanie, iż naruszono art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, który nakazuje zamawiającemu przygotowanie przeprowadzenie postępowania w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości, to konsekwencje dla zamawiającego mogą być dolegliwe, włącznie z wystąpieniem przez Prezesa UZP do sądu o unieważnienie umowy. Zamawiający nie powinni zatem kalkulować w ten sposób, że jeżeli tylko nie dopuścili się w postępowaniu naruszenia przepisów wskazanego w art. 146 ust. 1 ustawy Pzp, to są bezpieczni a zawarte przez nich umowy w sprawach zamówień publicznych nie zostaną unieważnione. Art. 146 ust. 6 ustawy Pzp pozwala Prezesowi UZP zakwestionować przed sądem praktycznie każdą postać naruszenia przepisów ustawy Pzp przez zamawiającego, jeżeli tylko naruszenie to miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Co więcej, zdecydowana większość powództw o unieważnienie umowy, wytaczanych przez Prezesa UZP, opiera się właśnie na art. 146 ust. 6 ustawy Pzp. Jest to zrozumiałe, gdyż zamknięty katalog podstaw unieważnienia umowy z art. 146 ust. 1 ustawy Pzp obejmuje przypadki, które w praktyce zdarzają się dość rzadko, nie obejmuje natomiast m.in. bardzo często występujących naruszeń przepisów dotyczących opisu przedmiotu zamówienie, przede wszystkim art. 29 ust. 2 i 3 ustawy Pzp. Podkreślić należy przy tym, że zgodnie z art. 144a ust. 2 Pzp uprawnienie Prezesa UZP do wystąpienia do sądu o unieważnienie części umowy (art. 140 ust. 3), zmian umowy dokonanych z naruszeniem art. 144 ust. 1–1b, 1d i 1e oraz umowy w przypadkach, o których mowa w art. 146 ust. 1, wygasa z upływem 4 lat od dnia zawarcia umowy lub zmiany umowy. Natomiast w przypadku, kiedy podstawę powództwa stanowi art. 146 ust. 6 Pzp, przepisy nie przewidują takiego ograniczenia. Zatem nawet upływ czasu nie będzie zabezpieczał łamiącego przepisy zamawiającego przed ryzykiem unieważnienia umowy.

 

Trzeba też zaznaczyć, że prawo żądania unieważnienia umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie art. 146 ust. 6 ustawy Pzp przysługuje tylko i wyłącznie Prezesowi UZP, co wynika z art. 146 ust. 4 ustawy Pzp. Podsumowując, skoro wykonawcy nie mogą korzystać z możliwości przewidzianej w art. 146 ust. 6 ustawy Pzp, to w każdym wypadku, gdy uważają, że zamawiający naruszył przepisy ustawy Pzp i że naruszenie to przynajmniej mogło mieć wpływ na wynik postępowania, powinni składać odpowiedni wniosek do Prezesa UZP, aby wytoczył powództwo o unieważnienie umowy zawartej w rezultacie wadliwie przeprowadzonego postępowania.