Zamawiający powszechnie formułują warunki udziału w postępowaniu odwołujące się do doświadczenia w wykonaniu budynków użyteczności publicznej. Wykonawcy stoją często przed koniecznością odpowiedzi na pytanie czy wykonany budynek np. hotel może być klasyfikowany jako budynek użyteczności publicznej. Analiza orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej pokazuje, że sprawa nie jest oczywista. W obrocie występują orzeczenia potwierdzające zarówno, że hotel jest budynkiem użyteczności publicznej, jak i wyroki potwierdzające, że hotel nie jest budynkiem użyteczności publicznej:
KIO 455/19: W ocenie Izby z powyższego jednoznacznie wynika, że zamiarem Zamawiającego było wyłonienie wykonawców posiadających doświadczenie w projektowaniu określonej kategorii budynków – użyteczności publicznej, zgodnie z warunkami technicznymi przewidzianymi w ww. rozporządzeniu. Przy tym nie budzi wątpliwości i w zasadzie bezsporne było, iż hotel przynależy do kategorii określonej w § 3 pkt 5 rzeczonego rozporządzenia – tj. jest budynkiem zamieszkania zbiorowego. (..) W tak ukształtowanym stanie faktyczno-prawnym, niedopuszczalne jest uznanie doświadczenia polegającego na zaprojektowaniu hotelu, który zgodnie z ww. rozporządzeniem o warunkach technicznych stanowi budynek zamieszkania zbiorowego. Powoływane rozporządzenie zawiera bowiem szereg warunków technicznych odmiennych dla budynków zamieszkania zbiorowego i budynków użyteczności publicznej – np. § 61 ust. 2, § 74, § 75 ust. 2, § 84 ust. 1, § 150 ust. 6, § 204 ust. 7.
KIO 1389/17: Izba w pierwszej kolejności stwierdza, że w tym postępowaniu Zamawiający nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „obiekt użyteczności publicznej”. Nie wskazał także w dokumentacji tego postępowania na powoływane przez Odwołującego przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002, poz. 690 ze zm.). Dlatego też nieuprawnionym byłoby powoływanie się wprost na postanowienia wynikające z tego rozporządzenia, albowiem takie działanie zmierzałoby do doprecyzowywania warunków udziału w postępowaniu z ograniczeniem tylko do pewnych kategorii obiektów – po dniu otwarcia ofert. Izba zwraca uwagę, że powoływane przez Odwołującego przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. [zgodnie z jego § 2 ust.1]: (…) stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także do związanych z nimi urządzeń budowlanych, z zastrzeżeniem § 207 ust. 2″ [ten przepis dotyczy bezpieczeństwa p.poż.]. Tym samym, [nie rozstrzygając czy budynki zamieszkania zbiorowego są budynkami użyteczności publicznej, czy nie na gruncie tego rozporządzenia] nie można wyłączyć w niniejszej sprawie z kategorii budynków użyteczności publicznej, przykładowo hotelu przeznaczonego także na potrzeby turystyki, w którego budynku świadczone są – nie tylko dla gości hotelu – szeroko rozumiane usługi, w tym gastronomiczne oraz konferencyjne.
KIO 188/20, KIO 221/20: W dalszej kolejności stwierdzono, co nie było sporne między stronami, że wykładnię pojęcia „budynek użyteczności publicznej” należy oprzeć się na definicji legalnej z § 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1065). (..) W dalszej kolejności stwierdzono, co nie było sporne między stronami, że wykładnię pojęcia „budynek użyteczności publicznej” należy oprzeć się na definicji legalnej z § 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1065). Zgodnie z tą definicją „budynek użyteczności publicznej” jest to budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny. Powyższą definicję należało odnieść do doświadczenia zawodowego pana P. K., zaproponowanego przez przystępującego Perfect na stanowisko kierownika budowy. Wykonawca Perfect w swym formularzu ofertowym wskazał na doświadczenie swego kierownika budowy zdobyte przy następujących inwestycjach:
1) budowa hotelu Uroczysko w Cedzynie, o powierzchni użytkowej powyżej 1500 m2,
2) rozbudowa i przebudowa zakładu produkcji płytek ceramicznych dla potrzeb produkcji płytek dużych formatów wraz z instalacjami wewnętrznymi w Opocznie, pow. użytkowa powyżej 1500 m2,
3) rozbudowa i przebudowa centrum dystrybucyjnego JMP S.A. w Modlnicy k. Krakowa , pow. użytkowa powyżej 1500 m2.
Co do pierwszej inwestycji przyznano rację odwołującemu, że zrealizowany budynek nie wpisuje się w definicję budynku użyteczności publicznej. Nie ulegało bowiem wątpliwości, że na gruncie przepisów ww. rozporządzenia, hotel jest traktowany jako tzw. budynek zamieszkania zbiorowego, o którym mowa w § 3 pkt 5 regulacji.
KIO 4/24: W ocenie Izby, w stanie faktycznym niniejszej sprawy Zamawiający dokonał błędnej oceny spełnienia przez Odwołującego warunku udziału w postępowaniu, niezasadnie odrzucił ofertę tego wykonawcy i w konsekwencji nieprawidłowo dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej. Biorąc pod uwagę treść warunku udziału w postępowaniu sformułowaną w SWZ oraz pełną treść SWZ, za nieuprawnione należy uznać powoływanie się Zamawiającego wprost na przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2022.1225 ze zm.), w zakresie interpretacji treści warunku, a w szczególności na definicję budynku użyteczności publicznej sformułowaną w § 3 pkt 6 ww. rozporządzenia. W dokumentach zamówienia Zamawiający nie zdefiniował bowiem pojęcia „budynek użyteczności publicznej”, w tym nie odwołał się do definicji legalnej zawartej w przepisach ww. rozporządzenia. Z literalnego brzmienia określonego w SWZ warunku udziału nie wynika, że Zamawiający określając rodzaj budynku, jako budynek użyteczności publicznej, użył tego pojęcia w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia. Użycie legalnej definicji wymaga jednoznacznego odwołania się do przepisów, które definiują dane pojęcie.(…) W ocenie Izby, w przedmiotowym postępowaniu, wobec niesprecyzowania przez Zamawiającego pojęcia „budynek użyteczności publicznej” w dokumentach zamówienia, należy posłużyć się ogólnym rozumieniem użyteczności publicznej jako bieżącym i nieprzerwanym zaspokajaniem zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. W tym kontekście nieruchomość wskazana przez Odwołującego dla wykazania wymaganego doświadczenia osoby skierowanej do realizacji zamówienia – na której funkcjonuje hotel spełnia warunek określony w cz. XXI pkt 1 ppkt 4) lit. b) SWZ.
Zestawienie powyższych orzeczeń pokazuje zasadniczą prawidłowość. Zawsze, gdy Izba dokonywała ustalenia, że dokumentacja odsyła do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity: Dz.U. z 2022 r., poz. 1225) rozstrzygająca i wiążąca była treść definicji zawartych w tym rozporządzeniu, a hotel był uznawany jedynie za budynek zamieszkania zbiorowego. Wyroki zgodnie z którymi hotel może być uznany za budynek użyteczności publicznej łączy natomiast jednoznaczne ustalenie, że w dokumentacji postępowania nie było odesłania do wskazywanego rozporządzenia. Reasumując, w sprawie rozumienia pojęcia budynku użyteczności publicznej decydująca jest w pierwszej kolejności treść samej Specyfikacji Warunków Zamówienia.
radca prawny Mateusz Pająk
Dziękujemy, że jesteś z nami.