Wykazanie zasobów nie może być domysłem zamawiającego



26.04.2020

Art. 63 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65) stanowi, że w odniesieniu do kryteriów dotyczących sytuacji ekonomicznej i finansowej, określonych zgodnie z art. 58 ust. 3, oraz kryteriów dotyczących zdolności technicznej i zawodowej, określonych zgodnie z art. 58 ust. 4, wykonawca może, w stosownych przypadkach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, polegać na zdolności innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi powiązań. W odniesieniu do kryteriów dotyczących wykształcenia i kwalifikacji zawodowych, określonych w załączniku XII część II lit. f), lub dotyczących stosownego doświadczenia zawodowego, wykonawcy mogą jednak polegać na zdolności innych podmiotów tylko wtedy, gdy te ostatnie zrealizują roboty budowlane lub usługi, odnośnie do których takie zdolności są niezbędne. W przypadku gdy wykonawca chce polegać na zdolności innych podmiotów, musi udowodnić instytucji zamawiającej, że będzie dysponował niezbędnymi zasobami, przedstawiając na przykład w tym celu stosowne zobowiązanie takich podmiotów.

Powyższa regulacja została implementowana do art. 22a Pzp. Zgodnie z ust. 1 ww. artykułu wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim stosunków prawnych. Natomiast ust. 2 zobowiązuje wykonawcę, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów, do udowodnienia zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi zasobami tych podmiotów, w szczególności przedstawiając zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia.

Jednak w przypadku m.in. zasobu doświadczenia prawodawca unijny i ustawodawca krajowy wprowadzili ważne ograniczenia. Dopuszczalność polegania na m.in. takim zasobie jest bowiem uzależniona od tego, czy podmiot trzeci zrealizuje roboty budowlane lub usługi do realizacji których ww. zasób jest potrzebny.

To kluczowy warunek dopuszczalności skorzystania z tej instytucji, gdyż w praktyce oznacza obowiązek zapewnienia podwykonawstwa podmiotu trzeciego. Zatem zobowiązanie podmiotu trzeciego, jak każde inne oświadczenie składane w postępowaniu o zamówienie publiczne, nie może być jedynie formalnym zadośćuczynieniem przepisom ustawy Pzp, lecz musi być poważnym zobowiązaniem, które musi być wyegzekwowane przez zamawiającego na etapie realizacji zamówienia.

Skoro zamawiający może mieć kłopoty z wykonaniem zamówienia przez wykonawcę, z uwagi na ogólnikowość czy niekonkretność zobowiązania podmiotu trzeciego, czy generalnie z uwagi na brak wystarczającego udowodnienia faktycznego dysponowania zasobami podmiotu trzeciego, to powinien tym kłopotom zapobiec na jak najwcześniejszym etapie, tj. w trakcie badania wniosku lub oferty wykonawcy. Od zamawiającego jako profesjonalisty wymagana jest rzetelność, sumienność i uczciwość w przeprowadzeniu przetargu. A to obliguje go do kontroli realności zobowiązania podmiotu trzeciego do podwykonawstwa w tej części przedmiotu zamówienia, do realizacji której był wymagany udostępniany zasób .

 

Zamawiający powinni pamiętać, że oświadczenia i dokumenty składane przez wykonawcę muszą być prawidłowe i poważne, nie zaś służyć wyłącznie „papierowemu” wykazaniu spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Z kolei wykonawcy muszą w sposób niebudzący wątpliwości zagwarantować realizację odpowiedniej części przedmiotu zamówienia przez podmioty, które faktycznie dysponują niezbędnymi zasobami, udostępnianymi wykonawcy.