Wydruki komputerowe i korespondencja elektroniczna jako dokument i dowód w procesie



16.09.2016

Kluczowym jest przepis art. 309 KPC, który wskazuje że mogą być dopuszczone inne jeszcze środki dowodowych. Tak więc to ta norma będzie mieć zastosowanie także do wydruków komputerowych, czy korespondencji z poczty elektronicznej.

Przeprowadzenie takich dowodów odbywa się przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o dowodach, zależnie od charakteru tych innych środków dowodowych. Sąd winien zatem dopuścić zawnioskowane dowody w postaci wydruków komputerowych, gdyż kodeks postępowania cywilnego dopuszcza skorzystanie z każdego źródła informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jeśli tylko nie jest to sprzeczne z przepisami prawa. Z chwilą zgłoszenia przez stronę wniosku dowodowego Sąd jest zobligowany bądź do dopuszczenia tego środka dowodowego i przeprowadzenia go zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego t.j. art. 309 w zw. z art. 245 KPC, bądź też do wydania postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego, co wskazałoby stronie potrzebę przedstawienia kolejnych dowodów celem udowodnienia faktów. Ważne jest, iż Sąd zobowiązany jest do ustosunkowania się do zgłoszonych wniosków dowodowych.

Jest to szczególnie ważne, że przed Sądem należy fakty udowodnić, zgodnie z art. 232 KC zdanie pierwsze. Ważne jest zauważenie, że strona nie ma co liczyć, że Sąd dopuści dowód z urzędu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, że instytucja dopuszczenia dowodu z urzędu (art. 232 zd. 2 KPC) stanowi dyskrecjonalne uprawnienie sądu, z którego sąd powinien korzystać wtedy, gdy uzna że jest to niezbędne dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 marca 1998 r., II CKN 656/97, OSNC 1998 r., nr 12, poz. 208; wyrok z dnia 5 listopada 1997 r., III CKN 244/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 52). Uprawnienie to jedynie wyjątkowo może przemienić się w obowiązek sądu (por. uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 19 maja 2000 r., III CZP 4/00, OSNC 2000, nr 11, poz. 195). Skarżąc takie zaniechanie strona będzie musiała wykazać szczególne okoliczności skutkujące koniecznością dopuszczenia niewskazanego przez nią dowodu. Dlatego też to przede wszystkim na stronie spoczywa ciężar zgłoszenia odpowiedniego wniosku o przeprowadzenie danego dowodu. Jeśli bowiem strona nie zgłasza odpowiedniego wniosku, na Sądzie nie spoczywa, co do zasady, taki obowiązek. Jedynie w wypadku, gdyby Sąd zamierzał poczynić ustalenia faktyczne, wymagające wiadomości specjalnych, to jest zobowiązany do przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. Nie może bowiem tego dowodu zastąpić żadnym innym (wyrok SN z 24 listopada 1999 r., I CKN 223/98, Wokanda 2000, nr 3, poz. 7).

Skoro więc w kodeksie postępowania cywilnego nie zawarto zamkniętego katalogu środków dowodowych (katalog otwarty), to przepis art. 233 w zw. z art. 309 KPC, umożliwia Sądowi sięgnięcie w toku postępowania dowodowego po inne środki dowodowe, poza dokumentem urzędowym lub prywatnym, m. in. dokumenty związane z urządzeniami przesyłającymi wiadomości na odległość lub urządzeniami rejestrującymi, wywiad środowiskowy, wydruk komputerowy, a nawet eksperyment sądowy. Zgodnie z dyspozycją art. 309 KPC, Sąd korzystając z „innych środków dowodowych”, określa sposób ich przeprowadzenia, w miarę możności stosując również odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego o dowodach w nim wskazanych.

Podsumowując, artykuł 309 KPC może mieć zastosowanie do wydruków komputerowych (wyrok SN z dnia 5 listopada 2008 r., I CSK 138/08, LEX nr 548795), o ile nie stanowią one dokumentu, w rozumieniu art. 244 kpc. Odnosi się to także do wydruków stron internetowych czy korespondencji prowadzonej za pośrednictwem poczty elektronicznej.