Nadmierny warunek z definicji faworyzuje dużych wykonawców, a to wpływa na prawidłowość przetargu i umowy o zamówienie publiczne



29.03.2017

Izba w wyroku sygn. akt: KIO 262/17 wskazała, że zamawiający, określając warunki udziału w postępowaniu – ich wielkość, znaczenie, zakres przedmiotowy – musi mieć na względzie konkurencyjne i przeciwstawne interesy, tj. zasadę zakazu dyskryminacji nakazującą poszanowanie uczciwej konkurencji w interesie i w stosunku do wykonawców oraz przesłankę prowadzącą do dopuszczenia do udziału w postępowaniu tylko takich wykonawców, których posiadana wiedza i doświadczenie zapewniają należyte wykonanie zamówienia. Podkreśliła przy tym, iż zamawiający zobowiązany jest do postępowania według określonych w art. 7 ustawy zasad, mając na względzie przesłanki z art. 22 ust. 1a ustawy, zatem warunek udziału w postępowaniu musi być związany bezpośrednio z przewidzianym do wykonania w ramach danego zamówienia przedmiotem. Izba zauważyła, że warunek udziału w postępowaniu stanowi materię, która jest zindywidualizowana na dane postępowanie o udzielenie zamówienie publicznego, i jego ukształtowanie stanowi szczególne uprawnienie w ramach podejmowanych przez zamawiającego czynności. W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że jednak ukształtowanie warunku przez zamawiającego doznaje ograniczenia, w ten sposób że zamawiający nie może żądać od potencjalnych wykonawców większej zdolności niż jest to niezbędne do prawidłowego wykonania przedmiotu zamówienia. Izba odwołała się do orzeczenia Trybunału (wyrok z dnia 4 grudnia 2003 r. sygn. akt C-448/01) mówiącego, że postawienie zbyt wygórowanego warunku udziału w postępowaniu może faworyzować duże przedsiębiorstwa a dyskryminować małych dostawców, którzy mogliby z powodzeniem wykonać zamówienie.
W rozpoznawanej przez Izbie sprawie zamawiający unieważnił z ww. powodów postępowanie słusznie kierując się uzasadnioną obawą, że umowa w sprawie zamówienia publicznego podlega unieważnieniu w sytuacji wypełnienia się choćby jednej z katalogu bezwzględnych przesłanek nieważności umowy, określonych w art. 146 ust. 1 ustawy. A w tym zakresie orzecznictwo wypracowało spójną linię orzeczniczą, w oparciu o którą umowa w sprawie zamówienia publicznego podlega także unieważnieniu w sytuacji wypełnienia się szczególnej przesłanki wynikającej z art. 146 ust. 6 ustawy zgodnie z którym, określone zostało uprawnienie procesowe dla Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do wystąpienia do sądu powszechnego o unieważnieniu umowy. Ustawodawca w tym przepisie zawarł również przesłankę materialną takiego wystąpienia o unieważnieniu umowy, tj. takiego naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, które miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Ustawodawca zatem przewidział, że umowa w sprawie zamówienia publicznego podlega także unieważnieniu, jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego doszło do określonego naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, które miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Izba podkreśla w tym miejscu, że przepis zawiera dwie podstawy materialne unieważnienia umowy.