Korupcja to np. łapownictwo, zmowa przetargowa, nieujawniony konflikt in­teresów, malwersacja



07.10.2018

Pojęcie „korupcja” zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz.U. z 2014, poz. 1411 – t.j.). Po myśli art. 3a) korupcją, jest czyn:

  • polegający na obiecywaniu, proponowaniu lub wręczaniu przez jakąkol­wiek osobę, bezpośrednio lub pośrednio, jakichkolwiek nienależnych korzyści osobie pełniącej funkcję publiczną dla niej samej lub dla jakiej­kolwiek innej osoby, w zamian za działanie lub zaniechanie działania w wykonywaniu jej funkcji;
  • polegający na żądaniu lub przyjmowaniu przez osobę pełniącą funkcję publiczną bezpośrednio, lub pośrednio, jakichkolwiek nienależnych ko­rzyści, dla niej samej lub dla jakiejkolwiek innej osoby, lub przyjmowaniu propozycji lub obietnicy takich korzyści, w zamian za działanie lub zanie­chanie działania w wykonywaniu jej funkcji;
  • popełniany w toku działalności gospodarczej, obejmującej realizację zo­bowiązań względem władzy (instytucji) publicznej, polegający na obiecy­waniu, proponowaniu lub wręczaniu, bezpośrednio lub pośrednio, osobie kierującej jednostką niezaliczaną do sektora finansów publicznych lub pra­cującej w jakimkolwiek charakterze na rzecz takiej jednostki, jakichkol­wiek nienależnych korzyści, dla niej samej lub na rzecz jakiejkolwiek innej osoby, w zamian za działanie lub zaniechanie działania, które narusza jej obowiązki i stanowi społecznie szkodliwe odwzajemnienie;
  1. popełniany w toku działalności gospodarczej obejmującej realizację zo­bowiązań względem władzy (instytucji) publicznej, polegający na żąda­niu lub przyjmowaniu bezpośrednio lub pośrednio przez osobę kierują­cą jednostką niezaliczaną do sektora finansów publicznych lub pracującą w jakimkolwiek charakterze na rzecz takiej jednostki, jakichkolwiek niena­leżnych korzyści lub przyjmowaniu propozycji lub obietnicy takich korzy­ści dla niej samej lub dla jakiejkolwiek innej osoby, w zamian za działanie lub zaniechanie działania, które narusza jej obowiązki i stanowi społecznie szkodliwe odwzajemnienie.

 

W raporcie CBA na temat przewidywanych zagrożeń korupcyjnych w Polsce opublikowanym w 2013 r. (Centrum Szkolenia Policji, Warszawa 2013, www.cba.gov.pl), dostrzeżono że system zamówień publicznych jest szczególnie narażony na wystąpienie zagrożeń korupcyjnych, w tym w obszarze projektów realizowanych z funduszy europejskich.

Zaś zgodnie z innym raportem, stosując podejście procesowe, także uznano że na największe zagrożenia korupcją narażone są procesy: przyznawania zamówień z funduszy publicznych, wydawania decyzji i zezwoleń oraz stanowienia prawa (Jak walczyć z korupcją? Zasady tworzenia i wdrażania strategii antykorupcyjnej dla Pol­ski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2010, s. 15.).

Co szczególnie aktualne, również według danych zawartych w Rządowym Programie Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014 – 2019, wśród obszarów życia społecznego w Polsce naj­bardziej zagrożonych korupcją wymienia się obszar wdrażania programów unij­nich (uchwała nr 37 Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 2014 r. w sprawie Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014-2019, Monitor Polski z 2014 r., poz. 299.).

 

Natomiast w rozumie­niu art. 2 cywilnoprawnej konwencji o korupcji sporządzonej w Strasburgu dnia 4 listopada 1999 r., korupcją jest żądanie, proponowanie, wręczanie lub przyjmowanie, bezpośrednio lub pośrednio, łapówki lub jakiejkolwiek innej nienależnej korzyści lub jej obietnicy, które wypa­cza prawidłowe wykonywanie jakiegokolwiek obowiązku lub zachowanie wymagane od osoby otrzymującej łapówkę, nienależną korzyść lub jej obietnicę.

Dalej należy też zwrócić uwagę na prawnokarną konwencja o korupcji sporządzoną także  w Strasburgu ale dnia 27 stycznia 1999 r., która nakłada na strony konwencji obowiązek przyjęcia odpowiednich środków ustawodawczych, koniecznych do uznania przez prawo wewnętrzne za przestępstwa zachowań związanych z przekupstwem czynnym lub bier­nym, jeśli dotyczą one: a) krajowych i zagranicznych funkcjonariuszy publicznych, b) funk­cjonariuszy organizacji międzynarodowych, c) członków krajowych i zagranicznych zgroma­dzeń przedstawicielskich sprawujących władzę ustawodawczą lub wykonawczą, d) członków międzynarodowych zgromadzeń parlamentarnych, e) sędziów i funkcjonariuszy sądów mię­dzynarodowych. Ponadto, pod pojęciem „przekupstwa” rozumie się także handel wpływami, przekupstwa w sektorze prywatnym, pranie pieniędzy pochodzących z przestępstw korupcyj­nych oraz przestępstwa księgowe. Szerzej o tym zjawisku traktuje  Minister Infrastruktury i Rozwoju w publikacji Wytyczne w zakresie postępowania z podejrzeniami nadużyć finansowych w ramach Programu Operacyjne­go Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020, MIiR/PO Iiś 2014-2020/1/MM/RRRR.